BDE’s: de donkere materie van het bewustzijn (3)

In de literatuur over bijna-doodervaringen kon ik drie experimenten vinden waarbij de invloed van zuurstofgebrek op de werking van de menselijke hersenen is onderzocht. In alle drie gevallen was er maar één conclusie mogelijk: zuurstofgebrek is niet de oorzaak van de ervaringen die mensen ondergaan tijdens een BDE. Ook andere verklaringen, waarbij wordt uitgegaan van lichamelijke of psychische reacties in het aangezicht van de dood, blijken niet te voldoen. Gesteld dat BDE’s ons inderdaad een blik gunnen in het hiernamaals, wat zijn dan de consequenties ervan voor onze manier van denken, onze gezondheidszorg en ons strafrecht?

ZELFMOORD EN DOODSTRAF
Als er alleen een lichamelijke dood bestaat, maar de geest verder leeft in een andere bestaanssfeer met eigen wetten en regels, heeft zelfmoord geen zin. Meestal hoopt iemand, die zichzelf van kant maakt, dat zijn problemen samen met zijn lichamelijk bestaan eindigen. Maar als we als geest verder leven, zullen we merken dat de problemen nog even erg zijn als daarvoor: vroeg of laat zullen ze toch echt moeten worden opgelost, is het niet tijdens het leven op aarde, dan wel in de geestelijke wereld na dit leven.

Een directe consequentie van dit andere mensbeeld, waarbij we als geest in een lichaam worden beschouwd, is verder dat de doodstraf zinloos is. De misdadiger die als straf voor zijn daden wordt geëxecuteerd, houdt niet op te bestaan, maar gaat alleen over naar een ander bestaansniveau.  Ook daar kan hij een heel negatieve invloed uitoefenen op zijn omgeving, maar dan meer in geestelijke zin. Een dergelijke straf verandert de mens niet. De enige oplossing voor criminaliteit is dan ook dat er wordt gekeken naar de oorzaken en achtergronden van de misdaad en degene die hem pleegt. Dat betekent niet dat hij of zij met fluwelen handschoenen moet worden aangepakt, maar wel dat er veel doelgerichter wordt gewerkt om iemand ook mentaal te beïnvloeden en te verbeteren d.m.v. zelfinzicht.

GEZONDHEIDSZORG
Ik denk verder dat dit andere mensbeeld ook verstrekkende consequenties heeft voor de gezondheidszorg. Als de mens allereerst een geest is, die tijdelijk van een lichaam gebruik maakt, wordt de zorg voor het geestelijke welbevinden naar verhouding belangrijker dan de zorg voor het lichaam. In plaats van ons blind te staren op allerlei methoden om het fysieke leven van chronisch zieken eindeloos te rekken zullen we dan misschien eerder de moed hebben om de stekker eruit te trekken – dat alles in het besef dat we iemand misschien wel extra leed toebrengen door hem of haar tijden lang kunstmatig in leven te houden. Het bestaan houdt immers met de lichamelijke dood niet op.

Ook belangrijk is voor mijn gevoel dat bij de genezing van allerlei ziekten en aandoeningen veel meer de nadruk komt te liggen op de aanpak van de werkelijke, diepere oorzaken ervan dan op symptoombestrijding. Het onderdrukken van symptomen lost immers niets op; het wegnemen van de oorzaken, die vaak met een verkeerde manier van leven – en dus ook met de psyche - samenhangen, is véél effectiever.

RELIGIE EN PARAPSYCHOLOGIE
BDE’s passen niet in één bepaalde religie. Ze propageren ook niet één bepaalde geloofsovertuiging met uitsluiting van alle andere. Wél hebben ze een paar belangrijke kenmerken gemeen met de grote wereldreligies zoals het christendom, de Islam en het Jodendom. Het idee dat er één God is, dat er engelen zijn, dat het leven een bedoeling heeft - nl. het ontwikkelen en beoefenen van de liefde voor God en de naaste - en de opvatting dat de mens allereerst een geest is, die tijdelijk in een lichaam leeft en na de fysieke dood naar dat onlichamelijke bestaan teruggaat, komt in al die religies voor. In die zin bevestigen ze de kern ervan, zonder zich voor één bepaalde richting uit te spreken.

In wetenschappelijke zin is er voldoende bewijs voor vijf paranormale verschijnselen, nl.  telepathie, helderziendheid, de ‘voorschouw’ (voorkennis van dingen die staan te gebeuren), psychokinese en genezing d.m.v. geestkracht (magnetiseren e.d.). Door ervan uit te gaan dat de mens allereerst een geest is in een lichaam vallen deze verschijnselen gemakkelijker te verklaren. Op geestelijk niveau staan mensen met elkaar in verbinding en kunnen ze elkaar zowel negatief als positief beïnvloeden.

TOT SLOT
Ik weet het: deze opsomming was heel onvolledig. Wat me al schrijvend te binnen schoot, heb ik geprobeerd zo goed mogelijk uit te werken. Misschien zijn er mensen die dit korte overzichtje kunnen aanvullen en meer of betere consequenties van een ander mensbeeld kunnen opnoemen. Dan hoor ik dat graag. Of BDE’s inderdaad ‘de donkere materie van het bewustzijn’ vormen kan ik dan ook niet met stelligheid beantwoorden. Wel kan ik proberen een paar aanzetten en ideeën te leveren. Want ik vermoed dat de acceptatie van BDE’s als beschrijvingen van de geestelijke wereld een cultuuromslag zullen veroorzaken die vergelijkbaar is met de Copernicaanse revolutie. Laat ik het hopen, want elke poging om de wereld vriendelijker, liefdevoller en menselijker te maken – hoe bescheiden ook - lijkt me de moeite waard. Daar wou ik dit artikel graag mee afsluiten.

BDE’s: de donkere materie van het bewustzijn (2)

Bruce Greyson is psychiater aan de School of Medicine van de Universiteit van Virginia. In die functie heeft hij meer dan 1000 BDE’s onderzocht. Over dat onderzoek verklaarde hij tijdens een interview met de Amerikaanse zender TVPG: “De specifieke kenmerken van een BDE zijn een gevoel van diepe vrede en welbevinden, het gevoel dat men het lichaam verlaat en het zien van een helder licht dat warmte en onvoorwaardelijke liefde uitstraalt. Soms rapporteren mensen dat ze een godheid ontmoeten die ze identificeren als God of Christus. Soms hebben ze het alleen over een almachtig wezen.” 

Hoewel getuigenissen van mensen die zoiets hebben meegemaakt vaak indrukwekkend zijn, gaan veel wetenschappers ervan uit dat deze verhalen niet een reëel hiernamaals beschrijven, maar alleen de uitdrukking zijn van de psychische mechanismen die optreden als mensen in doodsstrijd verkeren. BDE’s zouden binnen die opvatting niet meer zijn dan hallucinaties die de psyche van de mens produceert om de moed erin te houden als de dood héél dicht bij is. Zuurstofgebrek wordt daarbij vaak als de directe, fysieke aanleiding beschouwd waardoor dergelijke ervaringen worden opgeroepen. 

Om deze hypothese te toetsen heeft men in de zeventiger jaren piloten van de Amerikaanse luchtmacht getest. Deze piloten werden in een laboratorium blootgesteld aan heel hoge versnellingen, waardoor het bloed uit hun hoofd wegtrok. Daarbij raakten ze bewusteloos. Toen ze bijkwamen meldden sommigen dat ze dingen hadden ervaren die ook vaak voorkomen in BDE’s. Zo zagen enkele piloten een helder licht. Anderen konden hun eigen lichaam van buitenaf zien. In de medische literatuur noemt men dat de ‘autoscopische ervaring’.

Hoewel de verhalen van enkele piloten dus in een paar opzichten overeen kwamen met echte BDE’s, ontbraken telkens twee essentiële dingen: 1. De verbrokkelde, fragmentarische waarneming die optreedt bij zuurstofgebrek haalt het niet bij de helderheid en de ingewikkelde structuur van echte BDE’s. 2. Ook is er dan geen weerzien met overleden vrienden en familieleden, noch de ervaring van een opperwezen. 

In het boek “Herinneringen aan de dood” van de Amerikaanse cardioloog dr. Michael B. Sabom kwam ik twee andere onderzoeken tegen die zijn verricht naar de gevolgen van zuurstofgebrek in de hersenen. Zo brachten Y. Henderson en H.W. Haggard verschillende proefpersonen in een kamer waarin het zuurstofgehalte langzaam werd verminderd. Ze merkten dat de geestelijke en lichamelijke vermogens van deze mensen geleidelijk afnamen. Op den duur kregen ze last van stuiptrekkingen en problemen met ademhalen. BDE-achtige ervaringen kwamen bij dit experiment niet voor.
In een later uitgevoerd onderzoek van R.A. MacFarland naar de gevolgen van zuurstofgebrek constateerde deze arts dat bergklimmers op hoge bergtoppen lijden aan concentratiestoornissen, een slecht geheugen en prikkelbaarheid. Kortom: ze zijn dan verward en overgevoelig.   

Deze twee onderzoeken die Michael Sabom aanhaalt wijzen dus in dezelfde richting: de manier waarop mensen hun omgeving waarnemen is bij zuurstofgebrek veel chaotischer en meer verbrokkeld dan tijdens bijna-doodervaringen. Het karakteristieke verloop van een BDE en de enorme helderheid en het totaaloverzicht die daar bij horen, zijn bij zuurstofgebrek volledig afwezig. Sabom concludeert dan ook dat zuurstofgebrek niet de oorzaak kan zijn van BDE’s: het gaat hier om een wezenlijk ander type ervaringen.   

Eben Alexander, die zelf een BDE heeft gehad, gaat nog een stap verder. Hij is er rotsvast van overtuigd dat het bewustzijn niet ontstaat door de werking van onze hersenen: volgens hem functioneert het onafhankelijk daarvan. De interactie met de wezens die hij tijdens zijn eigen ervaring zag was zó enorm indringend, complex en onverklaarbaar, dat geen enkele traditionele theorie, die BDE’s moet verklaren, naar zijn mening hiervoor toereikend is. De hersenvliesontsteking, die hem op de rand van de dood bracht, zorgde ervoor dat zijn hersenschors niet meer functioneerde. Maar misschien - zo redeneerde hij - was zijn BDE wel veroorzaakt door gebieden van de hersenen die wat dieper liggen. Vervolgens heeft hij onderzocht of daar misschien de oplossing lag van dit raadsel. Jammer genoeg liep dat onderzoek volledig dood. De meer naar binnen gelegen hersendelen zijn nl. niet in staat om dergelijke ervaringen voort te brengen. 

De enige plausibele verklaring die dr. Alexander kon bedenken voor zijn ervaringen is de aanname dat de mens een geest is die tijdelijk een lichaam bewoont en na de fysieke dood terugkeert naar zijn eigenlijke, geestelijke domein. BDE’ers komen voor enkele minuten in dat geestelijke gebied terecht en kunnen ons vertellen hoe dat eruit ziet en welke wetten en principes daar gelden.

Laten we nu ervan uitgaan dat Alexander en Sabom – naast veel andere onderzoekers – gelijk hebben en BDE’s inderdaad bewijzen vormen van een hiernamaals; wat zijn dan de consequenties ervan voor de wetenschap en voor onze samenleving en onze ethiek? Zijn deze ervaringen nu echt de ‘donkere materie van het bewustzijn’? Graag probeer ik daar in het volgende en laatste deel iets over te zeggen.

BDE’s: de donkere materie van het bewustzijn (1)

Draaikolknevel M 51 in het sterrenbeeld Jachthonden met zijn begeleider. Deze sterrenstelsels staan op een afstand van ca. 31 miljoen lichtjaren.

Sterrenstelsels zien er vaak prachtig uit. Wie ooit een foto heeft bekeken van de Andromedanevel of de Draaikolknevel in de Jachthonden weet precies wat ik bedoel. Op zulke opnamen zie je een heldere kern waaraan enkele gerafelde spiraalarmen ontspringen. Die armen bestaan vooral uit sterren en waterstofwolken. Ze lopen door tot de randen van het stelsel, waar ze geleidelijk vervagen. Het lijken wel draaikolken van licht. Je krijgt dan ook het idee dat ze heel langzaam om hun as wentelen.

Dat klopt. Zo beweegt onze zon, samen met sterren uit onze omgeving, in ongeveer 250 miljoen jaar om het centrum van ons melkwegstelsel. Toch kunnen we met de bestaande theorieën niet verklaren waarom sterrenstelsels zich gedragen zoals ze zich gedragen. In de praktijk zien we nl. dat sterrenstelsels om hun as draaien alsof ze maar liefst tien maal zo zwaar zijn als de materie die we kunnen zien. Dat betekent dat 90% van de materie in het heelal voor ons onzichtbaar is. We hebben geen idee wat we ons daarbij moeten voorstellen. Natuur- en sterrenkundigen rekenen zich een punthoofd om dit raadsel op te lossen. Wie het ei van Columbus gevonden heeft, wordt op slag een tweede Einstein en mag rekenen op een vette Nobelprijs. Jammer genoeg heeft nog niemand het zo ver geschopt. De natuur van de donkere materie is nog duister.

Wat voor de materie geldt, geldt in feite ook voor de menselijke geest. Het onderzoek naar de werking van ons bewustzijn en alle aspecten daarvan heeft een schat aan kennis opgeleverd. Toch blijven veel dingen onverklaarbaar. Ik heb het vermoeden dat BDE’s wel eens de sleutel zouden kunnen zijn om dieper in deze materie door te dringen. Een BDE van een Amerikaanse wetenschapper bracht me daarbij op het spoor.

Dr. Eben Alexander gaf al 15 jaar les in de neurochirurgie aan de Harvard Medical School toen hij in 2008 een BDE kreeg n.a.v. een zeldzame vorm van hersenvliesontsteking. Zeven dagen lang was hij hersendood. Toen ontwaakte hij uit een diepe coma. Wat hij zich kan herinneren uit die tijd staat voor altijd in zijn geheugen gegrift.

Eerst had hij de ervaring dat alles bruin, rood en vormloos was. Hij voelde zich een aardworm die rondkroop in de modder, zonder spraak, zonder herinnering, zonder besef van wat er om hem heen gebeurde. Opeens hoorde hij een melodietje spelen dat steeds luider werd en steeds vrolijker. Gaandeweg liet het alle lelijkheid en treurigheid van dat aardwormrijk verdwijnen. Terwijl die melodie nog speelde veranderde de omgeving in een hemels gebied waar hij op de vleugel van een vlinder overheen vloog. Samen met miljoenen soortgenoten vlogen ze in wisselende formaties door een prachtig landschap met een weelderige begroeiïng.

Even later schoot hij van de aarde weg, alsof hij in een ruimteschip zat dat zich met een ontzagwekkende snelheid van onze planeet verwijderde. Hij belandde uiteindelijk in een gebied dat zich buiten het universum bevond en dat hij als ‘de kern van alles’ omschreef. Dat was oneindig groot en donker. Daar werd hij zich bewust van de liefdevolle aanwezigheid van God. Tijdens dit verblijf in de ‘kern’, dat hij ook het ‘multiversum’ noemde, werd zijn hele wezen doordrongen van de waarheid dat Liefde het allerbelangrijkste is bij alles wat je doet. De herinnering hieraan was zeer helder en indringend.

Nu hij terugkijkt op deze ervaring beseft hij dat we met onze wetenschappelijke modellen en theorieën helemaal niet in staat zijn om dergelijke ervaringen te verklaren. Er is geen fysiologische verklaring voor deze ervaring, die zijn hele leven ingrijpend veranderde. Deze ervaringen kun je alleen begrijpen als je ervan uitgaat dat ons bewustzijn, onze geest, voor zijn functioneren helemaal niet afhankelijk is van de menselijke hersenen, maar er hooguit gebruik van maakt zo lang de mens nog op aarde leeft. Daarna verlaat de menselijke geest het lichaam en gaat een geestelijk gebied binnen.

Veel mensen denken dat BDE’s ontstaan door zuurstofgebrek, of het gevolg zijn van de extreme spanningen die optreden wanneer een mens in levensgevaar verkeert., Volgens dr. Alexander falen deze puur biologische verklaringen van BDE’s stuk voor stuk. In deel twee ga ik op deze verklaringen in en zal ik proberen uit te leggen waarom ze niet voldoen. Daarbij baseer ik me op het werk van Bruce Greyson, een Amerikaanse psychiater die meer dan 1000 BDE’s onderzocht, en op het werk van Michael B. Sabom, een cardioloog uit de VS die alle fysiologische verklaringen van bijna dood-ervaringen toetste, maar ze allemaal ontoereikend vond om de belangrijkste kenmerken van BDE’s  te verklaren: het ontmoeten van overleden vrienden en familieleden, en de grote scherpte en helderheid van het bewustzijn tijdens zulke ervaringen.

-  Wordt vervolgd -

De lezing van Akje Oenema over de 2012-gedachte

Lieve vrienden, hartelijk welkom allemaal. In deze lezing van stichting “Lichtkind” wil ik vanavond dieper ingaan op de betekenis van het jaartal 2012. Wat moeten we ons daarbij voorstellen? Is het waar dat zowel Nostradamus als de Oude Egyptenaren hebben voorspeld dat in dat jaar de grote Ommekeer in de geschiedenis van de mensheid zal plaatsvinden? Is er reden tot angst? Of gaan we juist een periode van vreugde en voorspoed tegemoet, een periode waarin het gordijn tussen deze wereld en het hiernamaals zal worden weggetrokken? Graag wil ik aan de hand van een paar foto’s en tekeningen duidelijkheid scheppen over de toekomst. Mag het licht uit en de beamer aan? Daar gaan we!

Op deze foto zien jullie de Grote Piramide van Gizeh. Deze piramide is gebouwd door Atlantiërs die met UFO’s uit het zinkende Atlantis zijn gevlucht. Dat had nogal wat voeten in de aarde. Omstreeks 10.000 v.Chr., kort na het einde van de laatste IJstijd, landden ze in de Egyptische woestijn. Al snel begonnen ze met de bouw van deze steenkolossen. Deze dienden niet zozeer als begraafplaatsen van de farao’s, nee, het waren inwijdingsplaatsen van de Egyptische priesters! Drie dagen lang werden ze in de koningskamer opgesloten, zonder kleding, voedsel of drinken. Ze mochten er pas weer uit als hun innerlijke licht was aangegaan. Daarna kregen ze een functie in de tempeldienst van Amon-Ra, de zonnegod. De priesters, bij wie het innerlijke licht niet aanging, werden ingemetseld. Zij bleven in de duisternis als het ware. Gelukkig gebeurde dat niet zo vaak. Volgende afbeelding graag!

Hier zien jullie een tekening van het gangenstelsel in de Grote Piramide. Vanaf de ingang kun je via een stijgende gang in de Koninginnekamer komen. Daarboven bevindt zich de Koningskamer, aan het einde van de Grote Galerij. Er is echter ook een dalende gang. Die leidt naar een geheimzinnig vertrek onder de vloer. Dat noemen we de ‘Ondergrondse Kamer’. Wat treffen we daar aan? Volgende graag!

Hier zien jullie de hiëroglyfen die pas zijn ontdekt in de Ondergondse Kamer. Amerikaanse geleerden zijn erin geslaagd ze te ontcijferen. Vrij vertaald staat hier: “Zij die in Hem zijn, zullen datgene worden wat Hij is”. Ook staat er: “Zij die in Hem zijn, zullen doorstraald worden!” Daaronder zijn het jaartal 2012 en een sluier geschilderd. Ik zal het met de laserpen even aanwijzen. Wat wordt hiermee bedoeld?

Lieve vrienden, met dat ´in Hem zijn´ wordt de verbondenheid met de dodengod Osiris bedoeld. Omdat hij volgens de overleveringen stierf, maar door de toverkunsten van zijn gemalin Isis herleefde, is hij het symbool geworden van de wedergeboorte. Het werkwoord ´doorstralen´ betekent dan ook dat we verbinding krijgen met gene zijde. In combinatie met de hiërogliefen voor het jaar 2012 en de afbeelding van de sluier wijst dat erop dat in dat jaar de sluier tussen het hiernumaals en het hiernamaals zal worden weggetrokken. Oftewel: we gaan in 2012 de vierde dimensie in! Volgende foto graag!

Nostradamus legt het op een andere manier uit. Volgens zijn profetieën zal in het jaar 2012 een draak aan de hemel verschijnen die vuur zal werpen op de aarde. Nu hebben sommigen dat uitgelegd als een grote komeet die op de aarde zal storten. Niets is echter minder waar. De draak is namelijk ook een symbool voor transformatie, voor radicale herschepping en kosmische energieën. Zo opgevat is er geen enkele reden tot ongerustheid, lieve mensen: volgend jaar worden wij allen getransformeerd tot de lichtwezens die wij in diepste oorsprong zijn! Mag nu het licht weer aan?

Ik zou u willen vragen om nu samen met mij een oefening te doen om ons voor te bereiden op de Nieuwe Tijd die weldra aanbreekt. Sluit uw ogen, plant uw voeten stevig op de grond. Ontspan de spieren in uw armen en benen. Voel of er nog ergens in uw lichaam spanning is. Is dat het geval, span die spieren dan even aan en laat dan los. Adem kalm in en uit. Er hoeft niets meer te gebeuren, uw hele wezen is nu open en vrij.

Uit de aarde stroomt nu blauw licht uw benen in. Dat is de ka-energie uit het Oude Egypte. Ze geeft u nieuwe kracht en moed in deze onzekere tijden. Van bovenaf wordt u doorstroomd door gouden licht uit de diepten van de kosmos. Adem langzaam in en uit, voel hoe deze energieën  weldadig op u inwerken. Licht bent u nu, u begint te zweven. Losjes zweeft u nu de toekomst tegemoet. In de verte ziet u een jaartal opdoemen: 2012. Dat jaartal staat geschreven op een grote poort. De poort gaat nu open. Een zee van licht straalt u daarachter tegemoet. Vloedgolven licht in alle kleuren van de regenboog overspoelen u.   

U voelt zich heerlijk ontspannen. Maar we moeten ook weer terug naar het hier en nu.  Adem steeds dieper in en tel daarbij tot tien. Bij ´tien´ opent u uw ogen. Trek nog maar ´es met uw armen en benen om ze los te schudden. Geef uw buren links en rechts nu een zoen, en wens ze een gelukkig 2012.
Bij de uitgang kunt u voor een gereduceerde prijs mijn boek `2012 – Poort naar nieuw geluk´ kopen. Daarna mag u een kaarsje aansteken en aldus verlicht huiswaarts keren. Wij zijn nu allen klaar voor de Nieuwe Tijd. Ik dank u allen voor uw aandacht! Namaste!

De donderpreek van ds. Zeldenrust over het ware Kerstgevoel

Kerst 2011. Wat komt er bij u op als u die woorden hoort? Maken ze u een beetje blij omdat we dan het feest van de vrede vieren, van de geboorte van Jezus Christus? Of maken ze u misschien verdrietig, zo van: weer een jaar voorbij en wat schieten we ermee op? Ziet u nog licht in de duisternis – licht dat overvloedig pinkelt in de grote kerstboom die vooraan in de kerk staat opgesteld?

Gemeente! We horen overal spreken over de crisis. De beurskoersen dalen, de werkloosheidscijfers stijgen, de zorg gaat achteruit. En ondertussen blijven bankiers torenhoge salarissen en bonussen incasseren. Maar gemakkelijker zal een kameel door het oog van de naald kruipen dan een rijkaard ingaan in het koninkrijk des Heren; dat weten wij uit de Schriften! Ook kennen we de gelijkenis van de rijke man en de arme Lazarus. Zegt u mij: wie van die twee was uiteindelijk beter uit? Was dat soms de rijkaard die zwolg in het aardse genot? Of was dat de arme man, aan wie aalmoezen werden toegeworpen terwijl hij in lompen gehuld bij de stadspoort zat? 

Broeders en zusters: wij kennen het antwoord! Deze rijke schelmen echter zullen het antwoord pas vernemen als ze aankomen in het rijk waar het vuur niet dooft en de worm niet sterft! Begerig verzamelen zij zich nu schatten op aarde. Het enige waar hun verdorven hart naar uitgaat is het najagen van hun ego en het verwerven van bezit. Hun zielenheil offeren zij daaraan op! En mocht soms in hun bange hart de vraag opkomen of er méér is na de dood, zodat zij na dit kortstondige bestaan met de gevolgen van hun daden worden geconfronteerd, dan grijpen zij naar Dick Swaab. U weet wel, dat is de man, de wetenschapper, die een boek schreef met de omineuze titel “Wij zijn ons brein”.

Toegegeven:  deze geleerde heeft jaren lang studie gemaakt van de werking van de hersenen. Dat is knap. Hij heeft onderzocht hoe de zintuigen signalen sturen naar onze hersenpan. Hij weet welke vonkjes er in onze grijze cellen overspringen. Chapeau meneer Swaab!  Ook deed hij onderzoek naar de werking van ons geheugen. Na al die noeste arbeid concludeert hij echter: wij zijn ons brein! Wat bedoelt hij daarmee? Bedoelt hij daarmee dat de mens uit niet meer dan zijn hersenen bestaat en de rest van ons lichaam slechts een optische illusie is? Of moeten we het misschien zo opvatten dat ons lichaam in feite één groot brein is zonder wij ons daar ooit van bewust waren?

Nee, gemeente, nee, dat bedoelt hij niet! Wat hij éigenlijk bedoelt – knoop dat goed in uw christelijke oren! – dat is dat wij het niet zélf zijn die denken, maar dat het onze hersenen zijn die bepalen wát wij denken en hóe wij denken. Om het heel deftig te zeggen: “Ons bewustzijn is het product van onze hersenfuncties”. Niks vrije wil, niks eigen keuzes, niks leven na de dood. Onze vrije wil is volgens deze snaak niet meer dan een illusie.

Waar blijft dan de vrije geest van God? Waar blijft dan nog onze vrije keus om te kiezen tussen een leven vóór en een leven tégen Christus? Waar blijft dan ons vooruitzicht op een eeuwig leven in gelukzaligheid,  verenigd met onze geliefden die ons voorgingen in den dood?  

Kerst 2011. Over de ongelovigen hebben wij nu gesproken. Er zijn echter nog méér groepen die dwaallichten achterna rennen, blind voor het licht van het Christuskind dat ons geboren is. Zo zijn er velen die menen dat het in het komende jaar, dat binnenkort aanbreekt, met de mensheid afgelopen is. Deze lieden geloven in de 2012-gedachte. Een komeet zal volgens hen de aarde verwoesten, of – en ook dat komt voor – onze wereld transformeren tot een paradijselijke plaats van vrede en onbelemmerde contacten met den geestenwereld. Daarbij baseren zij zich op de Mayakalender. Maar de Maya’s – waren dat niet de indianen die het hart van hun overwonnen vijanden uitrukten en offerden aan hun zonnegod? Wat voor wijsheid kunnen wij van deze lieden verwachten?

O mensheid, besef dan toch dat de ware vrede slechts in uw eigen hart gevonden kan worden dat met God verbonden is! De enige kalender die wij van node hebben is die, welke gericht is op het goddelijke leven in ons binnenste! Verdraagt elkander, ook zij die in duisternis dwalen. Want allen zoeken wij diep in ons binnenste het licht – het licht dat weldra voor ons schijnt als Kerst, het mooiste en diepzinnigste aller feesten, aangebroken is!

Ik wens u allen tot slot gezegende Kerstdagen, een fijne jaarwisseling – denk om het vuurwerk! – en tot ziens in het nieuwe jaar!

Ban de middeleeuwen uit de zorg

Afgelopen januari ontstond er heel veel commotie over Brandon, een licht verstandelijk gehandicapte jongen van 18 jaar. In de instelling 's Heeren Loo te Ermelo verbleef hij in twee kamers waarvan de ramen niet open konden. Frisse lucht of een ommetje maken was er voor hem niet bij. Bovendien leek het interieur veel op dat van een separeercel: er stond alleen het hoognodige. Als er bezoek bij hem kwam, moest hij met een tuigje aan de muur worden vastgeketend. Aan dat tuigje zat een riem van anderhalve meter, meer bewegingsruimte had hij niet.  

Een begeleidster van 's Heeren Loo, die de hele toestand beu was en de pers benaderde, suggereerde dan ook dat hij maar naar de gevangenis moest omdat hij het daar beter zou krijgen. Waarschijnlijk had ze nog gelijk ook. Gevangenen worden in hun cel niet vastgebonden en hebben het recht om dagelijks te worden gelucht. Een dergelijke luxe was voor Brandon niet weggelegd. Een golf van verontwaardiging ging dan ook door Nederland toen beelden van de vastgebonden Brandon op de tv werden vertoond. Zelfs in Duitsland en Groot-Brittannië sprak men er schande van. Leefden die Nederlanders soms nog in middeleeuwen? Hadden ze na die rel rondom Jolanda Venema, een gehandicapt meisje dat dagelijks naakt aan de muur werd vastgeketend, dan helemaal niets geleerd? Moesten ze eigenlijk nog wel naar zo’n land op vakantie?

Toen de EO in januari die reportage over hem maakte zat hij al drie jaar lang vastgebonden . Volgens veel zorgmedewerkers kon het gewoon niet anders; Brandon kon er immers zo maar op los slaan. Wie kritiek op zijn behandeling had, snapte er gewoon niks van. De E.O. kreeg dan ook behoorlijk op zijn duvel. Hadden zij ooit in zo’n instelling gewerkt? Nou dan, mondje dicht!

Bijna een jaar later bezocht de E.O. hem opnieuw. Brandon heeft inmiddels een nieuwe start gemaakt. Sinds afgelopen mei zit hij  in de zorginstelling ASVZ in Sliedrecht. Daar heeft hij een vaste begeleider, twee huisgenoten en een eigen kamer. Het gaat goed met hem. Hij is veel buiten: overdag werkt hij bij Staatsbosbeheer. In de reportage, die op 1 december werd uitgezonden,  zag je hem ontspannen wandelen op het strand bij Scheveningen. Ook kan hij zich nu wijden aan zijn grote hobby: vliegeren. Brandon is nu vrij. Een andere benadering, waarbij men hem met respect behandelt en niet alleen maar zijn negatieve kanten ziet, heeft resultaat gehad. Godzijdank: het kan ook anders in dit land, dat op het gebied van het afzonderen en vastbinden van patiënten een miserabele traditie heeft. In geen enkel Europees land wordt zo veel geïsoleerd als in Nederland.

De Inspectie voor de Gezondheidszorg  en verschillende instituten studeren al jaren op alternatieven voor het vastbinden en isoleren van patiënten. Ze komen ook met aanbevelingen, verpakt in rapporten met parmantige opschriften, langdradig zorggeneuzel en ondertekend door een riedel aan hooggeleerde medici. Toch lijkt het wel alsof ze weinig haast hebben, want die onderzoeken nemen vaak heel veel tijd in beslag. Bovendien worden er aan de zorgsector wel allerlei aanbevelingen gedaan om alternatieven toe te passen voor het vastbinden en opsluiten van patiënten, maar die krijgen van het ministerie van VWS zelden het karakter van een wettelijk verbod. Daarom kost het vaak jaren voordat men apparatsjiks uit de zorg, die de pest hebben aan dure vernieuwingen, zo ver heeft gekregen dat aan dergelijke wantoestanden een eind wordt gemaakt.  

Dat er nog heel wat werk aan de winkel is, blijkt wel uit een pas verschenen onderzoek van de Inspectie naar langdurige vrijheidsbeperking in de zorg. In Nederland verblijven nog 28 andere Brandons in diverse zorginstellingen. Ook zij worden, net als Brandon tot begin dit jaar, vastgebonden of afgezonderd. Bij tien instellingen is er zelfs sprake van hoge tot zeer hoge risico’s voor hun gezondheid en veiligheid. Die risico’s ontstaan volgens de Inspectie door de onverantwoorde behandelmethodes.

Ik zie maar één oplossing voor zulke schrijnende toestanden: verbied de Zweedse band, waarin sinds de vijftiger jaren al meer dan honderd mensen zijn gestikt, verbied het gebruik van tuigjes waarmee gehandicapten worden vastgebonden aan de muur en stel een verbod in op het gebruik van de isoleercel. Ban de middeleeuwen uit de zorg. Als we graag voor een beschaafd land willen doorgaan, kunnen we ons zulke barbaarse methoden echt niet meer veroorloven. De Scandinavische landen laten ons zien dat het inderdaad beter kan. En snijd met een zuinig mondje calculerende zorgapparatsjiks, die bang zijn dat deze veranderingen te veel geld gaan kosten, de pas af. De kosten van deze aanpassingen kunnen gerust worden betaald door flink te wieden in de echelons van zorgmanagers en andere dure uitvreters. Zo slaan we in dit land twee vliegen in één klap: een kwalitatief betere zorg en minder regelneven. Leuker kunnen we het niet maken.